Jak uprawiać borówkę ekologicznie?

Coraz więcej hodowców oraz plantatorów przestawia się na ekologiczne sposoby chowu oraz upraw. Jednak bycie „bio” wiąże się z dość dużym ryzykiem. Koszty uprawy ekologicznej są większe, plony niższe, a wymogi jakościowe wyższe od tradycyjnych metod. Czy hodowle ekologiczne są opłacalne? Odpowiedź brzmi: tak. Prym w uprawach ekologicznych wiodą owoce. Popyt na owoce „bio” na rynku, zwłaszcza u odbiorców zagranicznych jest coraz większy, a cena za takie produkty jest znacznie wyższa niż za owoce uprawiane tradycyjnymi metodami.

Szczególne miejsce w plantacjach ekologicznych na skalę towarową zajmuje uprawa borówki. Jak wygląda uprawa wysokiej ekologicznie borówki i od czego zależy powodzenie w uprawie tego owocu?

Od czego zacząć uprawę ekologicznej borówki? 

Pierwszą i bardzo istotną kwestią uprawy jest dobór odpowiedniego stanowiska pod plantację. Uprawy ekologiczne co do zasady powinny znajdować się w miejscach, które oddalone są przynajmniej o 200 m od szlaków komunikacyjnych. Takie obostrzenie wynika z niebezpieczeństwa ewentualnego skażenia plonów metalami ciężkimi, takimi jak kadm i ołów. Przekroczenie dopuszczalnych norm może skutkować znacznym obniżeniem jakości plonów. Ze względu na wysokie wymagania jakościowe, bardzo często plantacje ekologiczne zakłada się na obszarze „Natura 2000”.

Odpowiednie usytuowanie siedliska to połowa sukcesu uprawy ekologicznej borówki. Ważne jest dobór odpowiedniej odmiany, odpornej na choroby. Wyzwaniem dla współczesnych plantatorów jest również walka ze szkodnikami.

Odpowiednie dla uprawy borówki są gleby torfowe, przepuszczalne, o pH 4,5–5. Do zabiegów agrotechnicznych, pielęgnacji oraz nawożenia używa się tradycyjnych maszyn. Dobrze, gdy w międzyrzędziach rośnie trawa. Jeśli na murawie rośnie też koniczyna, będzie ona stanowiła dodatkowe cenne źródło azotu dla uprawianych roślin.

Jakie zabiegi stosować przy ekologicznej uprawie borówki?

Istnieje kilka metod radzenia sobie z chwastami oraz szkodnikami w taki sposób, aby uprawa zachowała charakter ekologiczny. Są to między innymi:

• termiczne niszczenie chwastów. Do tego celu używa się płomienia spalanego propanu lub pary wodnej.
• ściółkowanie agrowłókniną. Wysokie jakościowo agrowłókniny mogą służyć nawet 10 lat.
• ściółkowanie rozdrobnioną słomą zbóż, korą drzewną lub trocinami. Ściółki organiczne pomagają utrzymać odpowiednią wilgotność i temperaturę oraz żyzność gleby.
• cięcie krzewów oraz regularne usuwanie chorych pędów. Wspomaga plonowanie, podnosi jakość owoców oraz zapobiega występowaniu chorób.

Co jest najtrudniejsze w produkcji ekologicznej borówki? 

W ekologicznej uprawie borówki stosowanie pestycydów jest surowo zabronione. Wyzwaniem dla plantatora jest ochrona plonów przed licznymi szkodnikami oraz chorobami. Choć dopuszczalne jest wykorzystywanie związków mineralnych i produkty pochodzenia roślinnego, to ich minusem jest niestety dużo mniejsza skuteczność w porównaniu do syntetycznych środków, używanych przy tradycyjnych metodach uprawy. W walce ze szkodnikami i chorobami producenci ekologicznej borówki często szukają sprzymierzeńców wśród żywych organizmów. Zakładają karmniki i domki siedliskowe dla ptaków żywiących się pędrakami i szkodnikami . Taka symbioza przynosi wiele korzyści zarówno jednej, jak i drugiej stronie.  Czy ekologiczna uprawa się opłaca?  Właściciele ekologicznych plantacji mogą skorzystać z atrakcyjnych dopłat do upraw. Warunki do skorzystania z dofinansowania to:

• prowadzenie zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych,
• przeznaczenie uzyskanego plonu do bezpośredniego spożycia, przetwórstwa lub na pasze,
• stosowanie odpowiedniej obsady krzewów,
• prowadzenie plantacji zgodnie z odpowiednią kulturą rolną.

Hodowla metodą ekologiczną nie jest łatwa, jednak popyt na plony „bio” wciąż wzrasta. Produkty ekologiczne cieszą się coraz większym zaufaniem konsumentów. Dziś owoce z upraw ekologicznych są przede wszystkim towarem eksportowym. Plantatorzy znajdują rynek zbytu głównie u konsumentów z krajów Europy zachodniej. Wzrost zainteresowania ekoplantacjami daje rodzimym przedsiębiorcom perspektywę dobrze rozwijającego się rynku zbytu na najbliższe lata.